वार्तामुक्तकानि। 

केरलराज्यस्तरीय‌ः शास्त्रोत्सवाय अद्य शुभारम्भः।

आलप्पुष़ा>  केरलस्य  कौमारशास्त्रकुतुकिनां परीक्षणनिरीक्षणाय अद्य आरभ्य आलप्पुष़ाजनपदं वेदिका भविष्यति। केरलविद्यालय शास्त्रोत्सवः 'वोकेषणल् एक्सोपो' नामकप्रदर्शनं च अद्य सायं  मुख्यमन्त्रिणा पिणरायि विजयेन उद्घाट्यते। 

शबरिगिरिमन्दिरम् अद्य उद्घाट्यते। 

पत्तनंतिट्टा>  मण्डलकालतीर्थाटनाय शबरिगिरि धर्मशास्तामन्दिरं शुक्रवासरे सायम् उद्घाट्यते।   शनिवासरे प्रत्युषसि त्रिवादने   मन्दिरस्य मुख्यार्चकेन गर्भगृहस्य कवाटे उद्घाटिते मण्डलकालतीर्थाटनस्य शुभारम्भो भविष्यति। 

कल्पात्ति देवरथसङ्गमम् अद्य। 

पालक्काट्>  अद्य तुलामासपौर्णमिसन्ध्यायां केरले पालक्काट् कल्पात्तिस्थेषु अग्रहारवीथिषु रथोत्सवस्य अंशतया देवरथसङ्गमं सम्पत्स्यते। तमिलनाटस्थे मायावरस्थाने मयूरनाथस्य रथोत्सवस्य स्मरणायामेव कल्पात्त्यामपि देवताः रथारोहणं कृत्वा अग्रहारवीथीम् आनयति। रथोत्सवस्य तृतीयदिने अद्य षण्णां रथानां सङ्गमं सम्पद्यते। 

पिनाक आयुधसंविधानस्य परीक्षणं विजयप्रदम्। 

नवदिल्ली> भारतस्य अनेकलक्ष्यवेधी अग्निबाणविभागे अन्तर्भूतं पिनाकनामकस्य आयुधस्य परीक्षणडयनं विजयकरमभवत्। राष्ट्रस्य प्रतिरोधगवेषणविकसनस्स्था  डि आर् डि ओ इत्यनेन साक्षात्कृतमायुधं भवति पिनाकः।

 मोदिने डोमिनिकाराष्ट्रस्य परमोन्नतबहुमतिः।

नवदिल्ली> भारतस्य प्रधानमन्त्रिणे नरेन्द्रमोदिने कोमण्वेल्त् ओफ् डोमिनिका इति करीबियनराष्ट्रस्य परमोन्नतबहुमतिः। कोविड्काले डोमिनिकायै भारतेन दत्तं साहाय्यं सहयोगं च पुरस्कृत्य एव बहुमतिः दीयते इति प्रधानमन्त्रिणः कार्यालयेन निगदितम्। कोविड्व्यापनकाले डोमिनिकायै ७०,००० डोसमितं वाक्सिनं दत्तमासीत्।

 वार्तामुक्तकानि।

सामन्ता हार्वी बुक्कर् पुरस्कारजेत्री। 

लण्टनं> २०२४ तमवर्षस्य बुक्कर् पुरस्काराय ब्रिटीशसाहित्यकारी सामन्ता हार्वी चिता। षट् बहिराकाशयात्रिकाणां अन्ताराष्ट्र बहिराकाशनिलये एकदिनाख्यानं कृता 'ओर्बिटल्' नामिका आख्यायिका एव पुरस्कारार्हा अभवत्। 

श्रीलङ्कायामद्य संसद् निर्वाचनम्। 

कोलम्बो>  आर्थिकसङ्कटात् रक्षां प्राप्तुं क्लेशमनुभूयमानायाम् श्रीलङ्कायाम् अद्य संसद् निर्वाचनं प्रचलति। २२५ अङ्गयुक्तां संसदं प्रति आनुपातिकप्रातिनिध्यप्रकारेणैव अङ्गानां चयनम्। ११३ स्थानानीति न्यानातिन्यूनभूयिष्ठसंख्यां लब्धुं तीव्रपरिश्रमे लग्नः अस्ति राष्ट्रपतिः अनुर कुमार दिशनायकः तस्य दलं च। 

उत्तरभारते शैत्यस्य आगमनं विज्ञातं; दिल्ल्यां वायुः आपच्छङ्कायामेव।

नवदिल्ली> विलम्बेनापि उत्तरभारते शीतकालस्य आरम्भः जातः। बुधवासरस्य उषःकालः दिल्ल्यां शीतयुक्त आसीत्। विमाननिलये दृश्यविघातः हिमावरणः अनुभूतः। दिल्ल्यां पञ्चाबे च विमानसेवायां प्रतिबन्धो जातः। रविवासरतः शीतः वर्धते इति पर्यावरणविभागस्य सूचना अस्ति। 

   प्रत्युत, दिल्ल्यां वायोः शुद्धता भीतावस्थायामनुवर्तते। छात्राणां स्वास्थ्यमालक्ष्य पञ्चमीकक्ष्यापर्यन्तं विरामः प्रख्यापितव्य इति भाजपा दलेन निर्दिष्टम्।

 वयनाट्, चेलक्करा उपनिर्वाचनं शान्तिपूर्णं; मतदाने महदाकुञ्चनम्। 

वयनाट् - ६४. ७१%, चेलक्करा - ७२. ७७%।

कोच्ची> केरले वयनाट् लोकसभामण्डले तथा चेलक्करा विधानसभामण्डले च ह्यः सम्प्रवृत्तम् इपनिर्वाचनद्वयमपि शान्तिपूर्णं सम्पन्नम्। किन्तु अतीतनिर्वाचनमपेक्ष्य मतदाने महदाकुञ्चनम् अभवदित्यतः राजनीतिदलानि आशङ्कायां वर्तन्ते। 

  वयनाट् मण्डले २०२४ एप्रिल् मासे सम्पन्ने निर्वाचने ७३. ५७% मतदानं कृतमासीत्। अद्यत्वे तु ६४. ७१% जनाः मतदानं कृतवन्तः। चेलक्करायां तु २०२१ तमे ७७. २८ % मतदाने सम्पन्ने अस्मिन्नुपनिर्वाचने ७२. ७७ इति न्यूनीकृतम्। मतदाने संवृत्तम् एतदाकुञ्चनं कस्य राजनैतिकदलस्य प्रतिकूलाय भविष्यतीति नेतारः आशङ्कायां वर्तन्ते।

 भारतीयगणिते साप्ताहिकी  राष्ट्रियसङ्गोष्ठी समारब्धा। 

CSU कुलपतिः प्रोफ. जुनैद भूसुरिः उद्घाटन करोति।

इरिङ्ङालक्कुटा> गणितशास्त्रे भारतीयसिद्धान्तमधिकृत्य सप्तदिवसात्मिका राष्ट्रियसङ्गोष्ठी तृश्शूरजनपदस्थे पावरट्टिस्थाने ए टि कुरियाकोस् स्मृतिभवने समारब्धा। केन्द्रीयसंस्कृतविश्वविद्यालयस्य [CSU] गुरुवायूर् परिसरस्य  अधीशत्वे पावरट्टि ए टि कुरियाकोस् स्मृतिभवनस्य, इरिङ्ङालक्कुटस्थाने वर्तमानस्य माधवगणितकेन्द्रस्य च संयुक्त सहयोगेन नवम्बर् ११ तमदिनाङ्कतः १७तमदिनाङ्कपर्यन्तं सङ्गोष्ठी प्रचलति। 

  भारतीयगणितशास्त्रस्य आधारतत्वानाम् आशयानां च परिचायनं, भारतीयगणितशास्त्रज्ञानां योगदानं, विश्ववैज्ञानिकक्षेत्रे भारतीयपारम्पर्यमित्यादीनि अस्य कार्यक्रमस्य मुख्योद्देश्यानि भवन्ति। 

  ११ तमे दिने सम्पन्ने कार्यक्रमे कोच्ची शास्त्रसाङ्केतिक विश्वविद्यालय [CUSAT] कुलपतिः प्रोफेसर एम् जुनैद् भूसुरिः सङ्गोष्ठीपरम्पराया‌ः उद्घाटनमकरोत्। CSU गुरुवायूर् परिसरस्य निदेशकः प्रोफेसर के के षैन् वर्यः अध्यक्षपदमलङ्कृतवान्। माधवगणितकेन्द्रस्य निदेशकः ए विनोदः, पावरट्टि केन्द्रस्य निदेशकार्यवाहः प्रोफेसर के विश्वनाथः इत्यादयः आशंसां समर्पितवन्तः।

 वयनाट् चेलक्करा मण्डलद्वये जनविधिः अद्य। 

कोच्ची>  केरले वयनाट् लोकसभामण्डले चेलक्करा विधानसभामण्डले च अद्य उपनिर्वाचनं प्रचलति। वयनाट् विना राय्बरेली  मण्डलेSपि चितेन कोण्ग्रस् नेता राहुल गान्धिना वयनाटमण्डलं निरस्तमित्यत एव वयनाटे उपनिर्वाचनं विहितम्। इदानीं तत्र कोण्गसः अखिलभारतीयनेत्री तथा राहुलस्य सोदरी च प्रियङ्का गान्धी स्पर्धते। 

  चेलक्करा मण्डलस्य सदस्यः के राधाकृष्णः ओट्टप्पालं मण्डलात् लोकसभां नीतः इत्यतः उपनिर्वाचनं विहितम्।

 झार्खण्डे विधानसभानिर्वाचनस्य प्रथमसोपानम् अद्य। 

१० राज्येषु ३१ मण्डलेषु उपनिर्वाचनमपि अद्यैव।

नवदिल्ली> झार्खण्डराज्यस्य  ४३ विधानसभामण्डलेषु अद्य निर्वाचनं सम्पद्यते। पञ्च मन्त्रिणः अभिव्याप्य ६८३ स्थानाशिनः अद्य जनविधिं काङ्क्षन्ते। तेषु प्रमुखः भूतपूर्वः मुख्यमन्त्री चम्पाय् सोरनः भवति। जे एम् एम् दलं परित्यज्य भा ज पा दलीयरूपेण अस्ति तस्य स्थानाशित्वम्। तस्य प्रतियोगी तु गतवारे भा ज पादलस्थानाशित्वेन स्पर्धितवान् गणेशमहाली अस्ति! 

  झार्खण्डं विना दशसु राज्येषु ३१ विधानसभामण्डलेष्वपि उपनिर्वाचनानि अद्य सम्पद्यन्ते। प्रभाते सप्तवादनतः सायं  षट्वादनपर्यन्तं मतदानप्रक्रिया भविष्यति। मतगणना २३ तमे दिनाङ्के सम्पत्स्यते।

 सुन्दरस्तोत्रोच्चारणस्य आदर्शभूतं दृश्यश्रव्यसौन्दर्यम् ।

 उदाहरणार्थं एकांशः प्रदर्श्यते।

©

 सञ्जीव खन्नः मुख्यन्यायाधिपरूपेण शपथं कृतवान्। 

सञ्जीव खन्नः राष्ट्रपतेः द्रौपदी मुर्मू वर्यायाः पुरतः शपथं करोति।

नवदिल्ली> भारतस्य ५१ तम मुख्यन्यायाधिपरूपेण सञ्जीव खन्नः ह्यः शपथमकरोत्। राष्ट्रपतिभवने सम्पन्ने समारोहे राष्ट्रपतिः द्रौपदी मुर्मू शपथवाचनमकारयत्।२०२५ मेय् १३ दिनाङ्कपर्यन्तं तस्य कालपरिधिरस्ति।

  १९६० मेय् १४ तमे दिनाङ्के लब्धजन्मा सञ्जीव खन्नः दिल्ली विश्वविद्यालयात् नियमविषये बिरुदं सम्प्राप्य नीतिज्ञरूपेण कर्म कृतवान्। २००५ मध्ये दिल्ली उच्चन्यायालये उपन्यायायाधीशः अभवत्। अनन्तरसंवत्सरे स्थिररूपेण न्यायाधिपोSभवत्।२०१९जनुवरिमासे सर्वोच्चन्यायालये न्यायाधिपोSभवत्।

 पर्यावरण उच्चशिखरसम्मेलनम् अजर्बैजाने समारब्धम्।

बाकु> पर्यावरणपरिवर्तनेन सङ्कटमनुभूयमानां पृथिवीं संरक्षितुं प्रयत्नानलक्ष्य २९ तमं पर्यावरणशिखरसम्मेलनम् असर्बैजानस्थे बाकुनगरे समारब्धम्। द्विसप्ताहं यावदनुवर्तमानं मेलनं २२ तमे दिनाङ्के समाप्स्यते। दरिद्रराष्ट्राणां कृते दीयमानस्य पर्यावरणार्थिकनिधेः विषये निर्णयः अस्ति मुख्योद्देश्यम्। 

  दरिद्रराष्ट्राणां शुद्धोर्जोपयोगक्षमतायाः प्रोत्साहः, फोसिल् इन्धनानाम् उपयोगस्य न्यूनीकरणम् इत्यादिलक्ष्यानि सफलीकर्तुं १०,००० कोटि डोलर् मितस्य आर्थिकसमाहरणं शिखरसम्मेलनेन लक्ष्यीक्रियते।

 वार्तामुक्तकानि। 

जम्मु काश्मीरे सैनिकस्य वीरमृत्युः। 

जम्मु>  जम्मु काश्मीरस्य किष्त्वारजनपदे वनप्रदेशे भीकरैः सह प्रतिद्वन्द्वे नाय्ब् सुबेदार् राकेश् कुमारनामकः सैनिकः वीरमृत्युं प्राप। अन्ये त्रयः  व्रणिताश्च। 

 केरले वृष्टिः शक्ता भविष्यति। 

अनन्तपुरी> वंगसमुद्रान्तराले रूपीकृतः  चक्रवातः न्यूनमर्दः भविष्यति इत्यस्मात् केरले नवम्बर् १३, १४ दिनाङ्कयोः  शक्ता वृष्टिः भविष्यतीति पर्यावरणविभागेन निगदितम्। अतः षट् जनपदेषु पीतजागरूकता निर्दिष्टा। 

ट्रम्पस्य मतदानप्राप्तिः ३१२ अभवत्। 

वाषिङ्टणः> यू एस् राष्ट्रपतिनिर्वाचने अरिसोणा राज्यस्य अन्तिमे फले प्राप्ते नियुक्तराष्ट्रपतिः डोनाल्ड ट्रम्पः ३१२ प्रतिनिधीनाम् अभिमतं प्राप्तवान्। प्रतियोगिनी कमला हारिसः २२६ अभिमतानि प्राप्तवती। आहत्य वर्तमानेषु ५३८ 'इलक्टरल्'मतेषु २७० एव राष्ट्रपतिपदाय आवश्यकानि न्यूनातिन्यूनं मतानि।

टी-२० द्वितीयस्पर्धा - भारतस्य पराजयः। 

डर्बन्> दक्षिणाफ्रिकां विरुद्ध्य टि - २० क्रिकटस्पर्धापरम्परायाः द्वितीये प्रतिद्वन्द्वे भारतस्य पराजयः। प्रथमचरणे कन्दुकताडनं कृतवता भारतदलेन २० क्षेपणचक्रेषु  षट् क्रीडकानां विनष्टे १२४ धावनाङ्काः सम्पादिताः। प्रत्युत्तरक्रीडया दक्षिणाफ्रिका २० क्षेपणचक्रेषु सप्त क्रीडकानां विनष्टे १२८ धावनाङ्कान् सम्पाद्य विजयं प्राप।

 इज़रायेलः पेजर्-आक्रमणस्य उत्तरदायित्वं स्वीकृतवान्।

   लबननस्य  प्रदेशे पेजर् द्वारा सम्पन्नस्य आक्रमणस्य उत्तरदायित्वं स्वीकृत्य इज़रायेलस्य प्रधानमन्त्रिणा बेन्जमिन-नेतन्-याहुः प्रतिज्ञातं यत् तस्य आक्रमणस्य नायकः इजराइलः एव। अस्मिन् आक्रमणे ४० जनाः प्राणान् विनष्टाः अपि च ३००० जनाः आहताः अभवन्।

    हिस्बुल्लाह् इत्यस्य प्रमुखस्य हसन्-नस्रल्लायाः वधं कारयित्वा तस्मिन् बयरूत् आक्रमणे अनुज्ञा इज़राइलेन प्रदत्तः इति  क्याबिनेट्-मेलनसमये नेतन्-याहुः सूचितवान्।

 केरल विद्यालयकायिकक्रीडा - आहत्य अङ्कप्राप्तौ तिरुवनन्तपुरं जनपदः अग्रे। 

'अत्लटिक्स्' स्पर्धासु मलप्पुरं ; विद्यालयेषु ऐडियल् ई एछ् एस् एस् अग्रे। 

   कोच्ची> ओलिम्पिक्स् कायिकोत्सवस्य समानतया आयोज्यमानः एष्याभूखण्डस्य बृहत्तमः कौमारकायिकोत्सवः - केरल विद्यालयकायिक-क्रीडामहोत्सवः - तस्य अन्तिमपादमभिगच्छति। आद्यन्ते अङ्कप्राप्तौ तिरुवनन्तपुरं जनपदः अग्रे स्थित्वा Chief Minister's Trophy इति वीरचषकप्राप्त्यै अर्हः अभवत्। आहत्य १९२६ अङ्काः तेन प्राप्ताः। ८४५ अङ्कैः सह तृश्शूर जनपदः द्वितीयस्थाने तिष्ठति। ७६९ अङ्कान् प्राप्य मलप्पुरं जनपदः तृतीयस्थाने चास्ति। 

  'अत्लटिक्स्' विभागे १९२ अङ्कान्

 वार्तामुक्तकानि। 

आलुवा नदीतीरे छत पूजा सम्पन्ना।

कोच्ची> केरले आलुवा महाशिवरात्रिसैकते उत्तरभारते प्रचाल्यमाना छत्त् पूजा समायोजिता। सूर्यदेवाय सोदर्यै छत्तिमायायै च दीपावल्यनन्तरं षष्ठदिवसतः दिनचतुष्टयमेव पूजाकालः। 

  परिवारस्य योगक्षेमाय महिलाभिः उपवासव्रतमनुष्ठीय सूर्यदेवमाराधयन्ति। शतशः उत्तरभारतीयस्त्रियः अस्यामाराधनायां भागं गृहीतवत्यः। बिहारं, झार्खण्डः, छत्तीसगढ़्, ओडीशा, यू पि, पश्चिमवंगः इत्यादिषु राज्येषु एव तत्त्व पूजा समायोज्यते। 

छत्तीसगढे त्रयः मावोवादिनः हताः। 

बिजापुर्> छत्तीसगढे बिजापुरे सुरक्षासेनया सह आपन्ने प्रतिद्वन्द्वे त्रयः मावोवादिनः हताः। एतेभ्यः आयुधानि च गृहीतानि। अद्यावधि १९२ मावोवादिनः सुरक्षासेनया हताः। 

छात्राणां विसापत्रं कानडया त्यक्तम्। 

ओट्टावा> भारतमभिव्याप्य १४ राष्ट्राणां छात्रेभ्यः उपकारकं अतिशीघ्रं 'विसा'पत्रसंविधानं एस् डि एस् नामकं कानडाराष्ट्रेण स्थगितम्। अधिन्वेशकारणेन राष्ट्रे आविर्भूतं भवन-विभवप्रतिसन्धिमालक्ष्य एवं निर्णयः। एतत्तु कानडायाम् उपरिशिक्षायै सज्जमानानां भारतीयछात्राणां विपरीताय भविष्यति।

 भूमिः तापेन ज्वलति। विश्वजनमनस्सु आशङ्कां जनयन् तापमानः वर्धते।

   मुम्बै> भूमेः तापमानः प्रवर्धते। भूमौ इंदप्रथमतया अतितापमानः रेखाङ्कितः संवत्सरः अभवत् २०२४ तम संवत्सरः। कार्बण् डै ओक्सैड् नाम वातकस्य अमितबहिर्गमनमेव अतितापमानस्य कारणमिति वैज्ञानिकाः प्रवदन्ति। दुरवस्थामेतां नियन्त्रणविधेयं न करिष्यति चेत् आगामिनि संवत्सरे तापमानः इतोपि वर्धिष्यते इति सूचना अस्ति।

 कारागारवासभयेनैव अध्यापकाः स्ववृत्तिं कुर्वन्तीति उच्चन्यायालयः। 

      कोच्ची> दण्ड्यप्रकरणैः कारागृहवासं भवेदिति भयेन  कक्ष्याचालनं कुर्वन्तः सन्ति इदानींतनाः अध्यापकाः इति गौरवपूर्णम् आशङ्कां प्रकाशयति केरलस्य उच्चन्यायालयः। कक्ष्यायां व्यवस्थाहीने व्यवहारे परिपृष्टे असभ्यवक्तारं सप्तमीकक्ष्याछात्रं दण्डनं कृतवतीम्  अध्यापिकां विरुध्य पञ्जीकृतं प्रकरणं निरस्य न्यायाधिपस्य ए बदरुदीन् वर्यस्य  आदेशे आसीदिदं निरीक्षणम्। 

   छात्राणां हिताय शिक्षकैः स्वीक्रियमाणाः  दण्डप्रक्रमाः  अपराधव्यवहारवत् चित्रीकुर्वन्ति। एतत्तु विद्यालयप्रवर्तनानि पराङ्गमयन्ति। यदीयमवस्था अनुवर्तते चेत् अनुशासिता नूतनपरम्परा कथं जायते इत्याशङ्का वर्तते इति च न्यायाधिपेनोक्तम्।  छात्रः अनाहत‌ः अपि बालनीतिनियमानुसारं शिक्षिकायाः उपरि तृश्शूर् वाडानप्पल्लि आरक्षकैः  प्रकरणं पञ्जीकृतमासीत्।

 भारत-दक्षिणाफ्रिका टि-२० क्रिकेट परम्परा - प्रथमविजयः भारतस्य।

दक्षिणाफ्रिकां प्रति शतकं प्राप्तवतः सञ्जु सांसणस्य आह्लादः। 

सञ्जु सांसणस्य शतकप्राप्तिः ; टि-२०मध्ये अनुस्यूततया शतकं प्राप्नुवन् प्रथमभारतीयक्रीडकः।

डर्बन्> केवलं ५० कन्दुकेभ्यः महत्वपूर्णानि दश षट्कानि अभिव्याप्य सञ्जु सांसणेन प्राप्तानां  १०७ धावनाङ्कानां लाभेन दक्षिणाफ्रिकां विरुध्य टि-२० परम्परायाः प्रथमे प्रतिद्वन्द्वे भारतस्य उज्वलविजयः। 

   अङ्कप्राप्तिः - भारतं २० क्षेपणचक्रेषु ८ द्वारकाणां विनष्टेन २०२ धावनाङ्काः। दक्षिणाफ्रिका १७. ५ क्षेपणचक्रेषु १४१ धावनाङ्कैः सर्वे बहिर्नीताः। 

  शतकं प्राप्तवान् सञ्जु सांसणः इति केरलीयक्रीडकः टि-२०मध्ये अनुस्यूततया शतकं प्राप्नुवन् प्रथमभारतीयक्रीडकः इत्यपूर्वं स्थानमपि प्राप्तवान्। समीपकाले बङ्लादेशं विरुध्य टि-२० परम्परायाः अन्तिमे प्रतिद्वन्द्वे शतकं प्राप्तवानासीत्।

 सूर्यस्य आयुषः अर्धः अपि समाप्तम्।

    ४५७ कोटिसंवत्सरात् पूर्वं लब्धजन्मनः पीतनक्षत्रं भवति सूर्यः। अधुना सूर्यः तस्य आयुषः मध्यकालं प्राप्नवान् अस्ति। भूमौ ऊर्जस्य स्रोतः भवति सूर्यः। तापयुक्तः जाज्वल्यमानः हैड्रजन् - हीलियं इत्येतयोः संयुक्तवातकगोलं भवति सूर्यः इति वक्तुं शक्यते। अन्यनक्षत्राणि इव सूर्यः अपि एकस्मिन् दिने ऊर्जशोषणेन निर्जीवो भविष्यति इति उचितैः प्रमाणैः दृढीकृतमस्ति। वैज्ञानिकानां मतानुसारं सूर्यः तस्य मध्यवयः प्राप्तवान् अस्ति। मा किं ५०० कोटि संवत्सरपर्यन्तं यावत् सूर्यः अत्र स्थास्यति इति वैज्ञानिकाः अभिप्रयन्ति।