महाकुम्भमेला - प्रथमदिने ६० लक्षं पुण्यस्नानानि। 

प्रथमे दिने त्रिवेणीसंगमस्थाने पुण्यस्नानं कुर्वन्तः भक्तजनाः। 

प्रयागराजः> ह्यः पौष्यपौर्णम्यां समारब्धायाः महाकुम्भमेलायाः प्रथमदिने शंखनादानां कीर्तनालपानाम् अनुगमनेन ६० लक्षाधिकं तीर्थाटकाः त्रिवेणीसंगमस्थाने पुण्यस्नानं कृतवन्तः। प्रत्येकं १२ वर्षाभ्यन्तरे आयोज्यमाना इदं तीर्थाटनं विश्वस्मिन् महत्तमं तीर्थाटनमिति परिगण्यते। 

  ४५ दिनात्मके महाकुम्भमेलने आहत्य ५० कोटि भक्ताः भागं करिष्यन्ति। कार्यक्रमेभ्यः सज्जं महाकुम्भनगरं १०,००० एकर् मितं विस्तृतमस्ति। एकस्मिन् काले एककोटि तीर्थाटकान् अन्तर्भावयितुं शक्यते।

 वैदिकगणभारतस्य संस्थापकाय  ‘श्रीवत्स’ देशराजाय आचार्यवशिष्ठसम्मानः प्रदास्यते।

  भारतीय-ज्ञानविज्ञानस्य ऋषिपरम्परायाः च संरक्षणे संवर्द्धने च अतिशययोगदानं करोति वैदिकगणभारतस्य संस्थापकः अध्यक्षः च ‘श्रीवत्स’ देशराजः। सः सिरमौरकलासंगमेन २८ जून २०२५ तमे दिने आचार्यवशिष्ठसम्मानेन सम्मानितः भविष्यति।

संस्कृतक्षेत्रे अद्वितीयं योगदानम्

   मूलतः हिमाचलप्रदेशस्य लघुकाश्यां (छोटी काशी मण्डी) स्थितः ‘श्रीवत्स’ देशराजः भारतीयसंस्कृतेः वेदानाम् उपनिषदां च प्रचारप्रसाराय महान्तं प्रयासं कृतवान्। तेन संस्कृतभाषायाः ज्ञानविज्ञानस्य च संवर्धनाय वैदिकगणभारतस्य संस्थानं स्थापितम्, तेन माध्यमेन सः युवानां भारतीयदर्शनेन सह सम्बद्धतां वर्धयति। 

सिरमौरकलासंगमस्य प्रशंसनीयः प्रयासः

   सिरमौरकलासंगमः भारतीयकलायाः संस्कृतेः च संवर्द्धनाय समर्पितं प्रसिद्धं संस्थानम् अस्ति। प्रतिवर्षं तेन अस्मिन् क्षेत्रे अद्वितीयं योगदानं कुर्वन्तः विद्वांसः सम्मान्यन्ते।

आचार्यवशिष्ठसम्मानस्य उद्देश्यं         भारतीयज्ञानपरम्परायाः पुनरुज्जीवनं तथा लोकेषु संस्कृतभाषायाः दर्शनस्य च महत्वस्य परिचयकरणं च भवति, समाजं संस्कृतभाषायाः दर्शनस्य च महत्वेन परिचितं करणं च अस्ति।

   श्रीवत्सदेशराजस्य सम्मानस्य घोषणा सम्पूर्णे हिमाचलप्रदेशे संस्कृतविदुषां मध्ये हर्षं उत्साहं च वितरतः। एषः सम्मानः न केवलं तस्य परिश्रमस्य फलम् अपि तु संस्कृतभाषायाः संरक्षणाय युवा वर्गं प्रेरयिष्यति।

    श्रीवत्सदेशराजाय समर्पितेयं सम्मानस्य घोषणा सम्पूर्णे हिमाचलप्रदेशस्थविदुषां समाजे महदुत्साहं वितरति। न केवलं सम्मानोऽयम् अमुष्य परिश्रमपरिपाकः अपि तु समस्ते देशे संस्कृतभाषायाः प्रसाराय प्रचाराय च प्रयतमानानाम् आधुनिकयुवकानां कृते आदर्शः एव। अयं सम्मानसमारोहः भारतीयसंस्कृतेः ऋषिपरम्परायाः च गौरवपूर्णं स्मरणं स्मारकम् भविष्यति।

 महाकुम्भमेलनाय अद्य शुभारम्भः।

 प्रयागराजः> विश्वे बृहत्तमतीर्थाटकसंगमाय उत्तरप्रदेशस्थः प्रयागराजः सिद्धः। मासाधिकं दीर्घकालिकस्य महाकुम्भमेलनस्य कार्यक्रमाः सोमवासरे आरभन्ते। १२ संवत्सरेषु एकवारं आघुष्यमाणा आत्मीय-सास्कृतिकमेलनं भवति महाकुम्भमेला। 

  ४५ दिनानि दीर्घ्यमाने अस्मिन् कुम्भमेलने ४० कोटिसंख्याकाः तीर्थाटकाः भागं करिष्यन्तीति प्रतीक्षते। ४००० हेक्टर् मिते स्थाने तीर्थाटकानां कृते आधारसुविधाः आयोजिताः सन्ति।

 कुम्भमेलायाः इतिवृत्तम् 

विशेष लेखः -  डा.रुरुकुमारमहापात्रः

 पुराणेतिहासविभागे अध्यापकः

राष्ट्रियसंस्कृतविश्वविद्यालयः, तिरुपतिः 

कुम्भमेलाविषयोपक्रमः -

     कुम्भमेला भारते आयुज्यमाना एका विशालमेला भवति, यस्मिन् प्रयाग-हरिद्वार-उज्जैन-नाशिक-स्थानेषु कस्मिंश्चित् स्थाने प्रत्येकेषु द्वादशवर्षेषु यथास्थानं यथाकालं कोटिशः भक्ताः एकत्रिताः भूयो गङ्गानद्यां पवित्रस्नानं कुर्वन्ति । प्रत्येकस्मिन् द्वादशवर्षे चाऽपि प्रयागे द्वयोः कुम्भपर्वणोः मध्ये षड्वर्षाणां व्यवधानेन तंत्र अर्धकुम्भोऽपि आयुज्यते । २०१३ तमस्य वर्षस्य कुम्भस्य समाप्तेरनन्तरं २०१९ तमे वर्षे प्रयागे पुनरेकार्धकुम्भमेलायाः आयोजनं विहितम् । अधुना २०२५ तमे वर्षे पुनरपि एकमहाकुम्भमेलायाः आयोजनं क्रियते ।

    ज्योतिषगणनानुसारम् इयं मेला पौषपूर्णिमादिने आरभ्यते तथा च मकरसङ्क्रान्तौ एतस्या मेलाया विशेषज्योतिषोत्सवः परिकल्प्यते यदा सूर्यचन्द्रौ वृश्चिकराशिं प्रविशतः,बृहस्पतिश्च मेषराशिं प्रविशतीति । मकरसङ्क्रान्तौ घटितः अयं योगः कुम्भस्नानयोग: इति कथ्यते । इयं कुम्भमेला क्रमेण प्रयाग,हरिद्वार,नासिक,उज्जैन इत्यादिषु स्थानेषु प्रत्येकेषु चतुर्वर्षेषु एकैकवारम् आयोजिता भवति । कुम्भस्नाने निम्नोक्ताः विशेषदिवसाः भवन्ति । तद्यथा - पौषपूर्णिमा,मकरसङ्क्रान्तिः,मौनी अमावस्या,वसन्तपञ्चमी,माघी पूर्णिमा एवञ्च महाशिवरात्रिरिति । कुम्भस्नानयोगदिवसः अतीव शुभः मन्यते । यतः अस्मिन् दिने पृथिव्याः उच्चक्षेत्रद्वाराणि उद्घाट्यन्ते,अतः अस्मिन् दिने स्नानं शुभमिति विश्वासः प्रवर्तते । एवम्प्रकारेण स्नानं कृत्वा मानवात्मा सहजतया उच्चतरक्षेत्राणि प्राप्तुमर्हति । अत्र स्नानं नाम स्वर्गस्य दर्शनमिति विश्वस्यते ।

 लोसान्जलसे बडवाग्निः नियन्त्रणाधीनः। 

१६ मरणानि, १२,००० भवनानि अग्निसात्कृतानि, ३६,००० हेक्टर मितप्रदेशः अग्निग्रस्तः, १५,००० कोटि डोलर् मितस्य नाशः। 

लोस् आञ्जलिस्>  यू एस् राष्ट्रस्य मुख्यनगरेषु अन्यतमेषु लोस् आञ्जलिस् मध्ये दिनत्रयं संहारताण्डवं कृतवान् बडवाग्निः नियन्त्रणाधीनः अभवत्। 'पालिसेड्', 'ईटण्' इति कृतनामधेयेन अग्निद्वयेन इतःपर्यन्तं १६ जनाः मृत्युमुपगताः। अनेके अप्रत्यक्षाः जाताः। 

  यू एस् देशे जनाधिवासस्य संख्यायां द्वितीयस्थानमावहति १३ लक्षं जनाः अधिवसत् लोसान्जलस् नगरम्। अत्रत्यः ३६,००० हेक्टर मितप्रदेशः अग्निग्रस्तः इत्यनेन १५,००० कोटि डोलर् मितस्य नाशः अभवत्। अष्टमासान् यावत् अनावृष्टिरनुवर्तते अत्र। अतः उष्णवायोः प्रभाव एव एतादृशस्य अग्निताण्डवस्य कारणम्।

 केरलराज्यपालः प्रधानमन्त्रिणा सह मेलितवान्। 

राज्यपालः आर्लेकरः प्रधानमन्त्रिणे केरलस्य उपहारं समर्पयति। 

"उन्नतशिक्षामण्डलस्य उत्तरदायित्वमात्मन्येव" - राज्यपालः।

नवदिल्ली> केरलस्य नूतनः राज्यपालः राजेन्द्र विश्वनाथ आर्लेकरः दिल्यां प्रधानमन्त्रिणा नरेन्द्रमोदिना, उपराष्ट्रपतिः जगदीप धनकरेण च सह मेलनं विधत्तवान्। राज्यपालपदस्वीकरणानन्तरं प्रथममेव तस्य दिल्लीप्राप्तिः। शनिवासरे केरलं प्रतिनिवर्तयिष्यति। 

  केरले उन्नतशैक्षिकमण्डलस्य पूर्णम् उत्तरदायित्वम् आत्मनि निक्षिप्तमिति केरलहौस् मध्ये वार्ताहरान् प्रति अवोचत्। यू जि सि संस्थायाः मार्गनिर्दशं विरुध्य मुख्यमन्त्रिणः परामर्शमधिकृत्य वार्ताहराणां प्रशनस्य समाधानरूपेणैव राज्यपालस्य उक्तिः।

 भारतम् अस्मिन् वर्षे ६. ६% अभिवृद्धिं प्राप्स्यतीति यू एन्। 

मुम्बई> भारतस्य आर्थिकमण्डलं २०२५ तमेवर्षे ६. ६% अभिवृद्धिं प्राप्स्यतीति संयुक्तराष्ट्रसभायाः अनुशीलनपत्रेण प्रोच्यते। निजीयक्षेत्रेषु उपभोगस्य आधिक्यं, श्रेष्ठः निक्षेपवृद्धिश्च अस्य हेतुरिति यू एन् संस्थायाः 'विश्वार्थिकस्थितिः भविष्यत्कालः च' इत्यस्मिन्  अनुशीलनपत्रे सूच्यते।

केजरीवालः विधानसभानिर्वाचने समर्थनदातृभ्यः दलेभ्यः धन्यवादम् अयच्छत्

-पुरुषोत्तमशर्मा नवदिल्ली

 आम आदमी पार्टीति दलस्य संयोजकः अरविन्द-केजरीवालः अद्य राजधान्यां नवदिल्ल्‍यां वार्ताहरै: सह सम्‍भाषणे दिल्‍ली विधानसभानिर्वाचने समर्थन-प्रदातृ-दलेभ्यः धन्‍यवादम् अयच्छत्। तेनोक्तं यत् दिल्यां निर्वाचनम् आप-दलस्य भाजपेति-दलस्य च मध्ये वर्तते।

   आम आदमी पार्टीति दलस्य संयोजकेन उक्तं यत् तेन प्रधानमन्त्रिणे नरेन्‍द्र-मोदिने पत्रं विलिख्य निवेदितम् अस्ति यत् दिल्ल्याः जाट-समुदाय: केन्द्रस्य ओ.बी.सी. इति पश्चवर्तिजाति-सूच्यां सम्‍मेलयतु इति। अमुना चिन्ता प्रककटिता यत् केन्द्र-प्रशासनस्य संस्थाः दिल्ल्याः जाटसमुदायाय आरक्षणं नैव यच्छन्ति।

   अत्रान्तरे भाजपा-संसत्-सदस्येन मनोज-तिवारिणा आरोपितं यत् कांग्रेस- आम आदमी पार्टीति दलाभ्यां स्वस्य भ्रष्टाचारं आच्‍छादयितुं पूर्वमपि भूरिवारं हस्तमेलनं कृतमस्ति।

 नेतारः उच्चन्यायालयं प्रति साक्षादुपस्थातव्याः।

मार्गावरुद्धसम्मेलनं न्यायलयादेशविरुद्धम्।

केरलस्य प्रमुखराजनैतिकदलनेतॄन् प्रति आदेशः। 

अनन्तपुर्यां राजवीथीमवरुध्य  राजनैतिकदलसम्मेलनाय  निर्मिता वेदिका।

कोच्ची> वीथीं चलनमार्गं चातिलङ्ध्य राजनैतिकदलसम्मेलनानि प्रतिषेधान् चायोजितानि इति प्रकरणे प्रथमदृष्ट्या न्यायालयादेशलङ्घनमस्तीति केरलस्य उच्चन्यायालयस्य आदेशः। सि पि एं दलस्य राज्यसचिवः एं वि गोविन्दः, सि पि ऐ दलस्य राज्यसचिवः बिनोय् विश्वः, कोण्ग्रस् दलनेता सामाजिकश्च टि जे विनोदः इत्यादयः उच्चन्यायालयस्य नीतिपीठसमक्षं फेब्रुवरि दशमदिनाङ्के उपस्थातुं आदेशः दत्तः। प्रत्येकस्मिन् प्रकरणे ये उत्तरदायित्वं निर्वोढ्यमानाः आसन् ते  आरक्षकाधिकारिणश्च उपस्थातव्याः। 

  न्यायाधीशौ अनिल् के नरेन्द्रः, एस् मुरलीकृष्णः इत्येतयोः नीतिपीठस्यैवायमादेशः।

 भावगायकः पि जयचन्द्रः दिवंगतः। 

तृशूर्> भावगायकः इति विख्यातः दक्षिणभारते चलच्चित्र-ललितगानादिषु व्यक्तिमुद्रां पातितवान् पि जयचन्द्रः [८१] दिवंगतः। अर्बुदरोगबाधितः सः संवत्सरैकं यावत्  परिचर्यायामासीत्। 

  १९४४ तमे वर्षे कोच्चीदेशे चेन्दमङ्गलं प्रदेशस्थे पालियं भवने लब्धजन्मा जयचन्द्रः अर्धशतकाधिककालस्य गानसपर्यया मलयालं तमिल् कन्नडा हिन्दि भाषासु १६,००० गानानि अगायत्। पञ्चवारं केरलराज्यस्य श्रेष्ठगायकपुरस्कारः तस्मै दत्तः। चतुर्वारं तमिलनाटराज्यस्य अयं पुरस्कारः सम्मानितः। चलच्चित्रमण्डले समग्रयोगदानाय दीयमानः जे सि डानियेल् पुरस्कारः केरलसर्वकारेण तस्मै समर्पितः। अनश्वरगायकस्य भौतिकशरीरं  जन्मगेहे पालियं भवने आनीय श्वः अन्त्येष्टिकर्माणि विधास्यन्ति।